Mai Hoa Công Chúa 

Giáo sĩ Ordonez, sau nhiều năm chu du thế giới, đã viết cuốn Lịch Sử Cuộc Chu Du Thiên Hạ (Historia y vioje del mundo), trong đó ông nói đến việc vua Lê tiếp đãi tại Triều đình và cho phép tự do. Công chúa Chiêm thấy giáo sĩ thông thái đẹp trai với những nụ cười "má lúm đồng tiền", bèn ngỏ ý muốn lấy ông làm chồng, nhưng linh mục Ordonez trả lời ông là linh mục Công giáo, nên phải giữ luật độc thân. Từ đấy, giáo sĩ dạy giáo lý cho công chúa và Rửa tội, đặt tên thánh là Maria, tức là Mai-Hoa. Công chúa Mai Hoa là con của vua Lê Anh Tông (1556-1573), khi vua cha chạy trốn vào Nghệ An bị Trịnh Tùng đuổi theo bắt và giết chết, lúc 42 tuổi (1573).  Vua Lê thế Tông (1573-1599) là con lên ngôi. Vì vua em này lên ngôi lúc 7 tuổi, nên chị là Mai Hoa được cử làm Nhiếp Chính, nên bà Mai Hoa Công chúa có nhiều thế lực.

Mai hoa công chúa là người thùy mị, nổi tiếng là đức độ, nhưng vì lâm cảnh cô đơn vì vương phụ sớm thác oan. Nhìn ra phía Bắc thấy nhà Mạc là một đe dọa lớn, bên cạnh thì không chắc Họ Trịnh có thật lòng với vua em mình không, hay chỉ là chiến thuật giai đoạn.

Sau đó, công chúa khuyên được nhiều người khác theo Đạo, tổ chức những công cuộc từ thiện, thiết lập Nữ tu viện Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, và làm bề trên cho đến chết. Thấy ảnh hưởng của Ordonez mỗi ngày một lớn thêm, nhà vua lo ngại, và ra lệnh trục xuất ông khỏi đất nhà Lê.

Cha Ordonez xuống miền Nam với Chúa Nguyễn, ông đã Rửa tội cho chúa Nguyễn Hoàng, tên thánh là Grêgôri, và 19 tướng tá. Lễ nghi Rửa tội được cử hành long trọng tại Nha Quan Thuế, cửa Thuận Hóa, hồi 8 giờ sáng ngày 17-9-1591.

Mấy năm sau, tại kinh thành Vạn Lại nhà Lê, do ảnh hưởng của công chúa Mai Hoa, bà thân mẫu chúa Nguyễn, cùng với em trai và em gái của Chúa Nguyễn cũng được linh mục Da Costa rửa tội, rồi đến bà Thái Hậu, tức là mẹ của công chúa Mai Hoa cũng được rửa tội.

(Lm. Bùi đức Sinh, OP., Lịch Sử GH CGVN, Tk XVI-XX tr.11)