|
Sám hối là việc cần thiết để trở nên công
chính
ĐỌC
LỜI CHÚA
•
Is 42,1-4,6-7: (1) Đây là người tôi trung Ta nâng đỡ, là người
Ta tuyển chọn và quý mến hết lòng, Ta cho thần khí Ta ngự trên
nó; nó sẽ làm sáng tỏ công lý trước muôn dân.
•
Cv 10,34-38: (34) Thiên Chúa không thiên vị người nào. (35) Hễ
ai kính sợ Thiên Chúa và ăn ngay ở lành, thì dù thuộc bất cứ dân
tộc nào, cũng đều được Người tiếp nhận.
•
TIN MỪNG: Mt 3,13-17
Đức
Giêsu chịu phép rửa
(13)
Bấy giờ, Đức Giêsu từ miền Galilê đến sông Giođan, gặp ông Gioan
để xin ông làm phép rửa cho mình. (14) Nhưng ông một mực can Người
và nói: «Chính tôi mới cần được Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài
lại đến với tôi! » (15) Nhưng Đức Giêsu trả lời: «Bây giờ cứ thế
đã. Vì chúng ta nên làm như vậy để giữ trọn đức công chính». Bấy
giờ ông Gioan mới chiều theo ý Người.
(16)
Khi Đức Giêsu chịu phép rửa xong, vừa ở dưới nước lên, thì các
tầng trời mở ra. Người thấy Thần Khí Thiên Chúa đáp xuống như
chim bồ câu và ngự trên Người. (17) Và có tiếng từ trời phán:
«Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người».
CHIA
SẺ
Câu
hỏi gợi ý:
1.
Phép rửa của Gioan khác với phép rửa trước đó của Do Thái giáo
làm cho dân ngoại ở chỗ nào? Ông làm phép rửa với mục đích gì?
2.
Tại sao Đức Giêsu hoàn toàn vô tội lại yêu cầu Gioan làm phép
rửa cho mình? Ngài có phi lý khi yêu cầu điều đó không?
3.
Tại sao khi Đức Giêsu nói: «Chúng ta nên làm như vậy để giữ trọn
đức công chính» thì Gioan mới làm phép rửa cho Ngài? Câu đó có
ý nghĩa gì?
Suy
tư gợi ý:
1.
Phép rửa của Gioan Tẩy Giả
Gioan
Tẩy giả là vị ngôn sứ cuối cùng của Cựu ước xuất hiện khoảng năm
30 sau công nguyên. Trước ông, có khoảng 20 vị ngôn sứ được Thánh
Kinh ghi nhận đã xuất hiện rải rác trong khoảng 450 năm, bắt đầu
là ngôn sứ Êlia (khoảng năm 900 trước CN), và cuối cùng là ngôn
sứ Giona (khoảng năm 350 trước CN). Kể từ ngôn sứ Giona, suốt
gần 400 năm, dân Do Thái không có một ngôn sứ nào xuất hiện. Năm
63 trước CN, Do Thái bị đế quốc Rôma thống trị tàn bạo, nên từ
đó dân chúng ai nấy đều nóng lòng chờ đợi Đấng Cứu Thế đến giải
phóng dân Ngài. Thế rồi Gioan Tẩy giả xuất hiện như một vị ngôn
sứ, ông ăn mặc giống Êlia (2V 1,8; x. Mt 3,4), rao giảng cùng
một sứ điệp như Êlia về sự phán xét của Thiên Chúa, đồng thời
kêu gọi «hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần» (Mt 3,2) và loan
báo sẽ có một «Đấng đến sau ông, quyền thế hơn ông và ông không
đáng xách dép cho Người» (Mt 3,11b). Vì thế, dân chúng cảm thấy
có một cuộc phục hưng lớn về mặt tôn giáo bắt đầu xảy ra để chuẩn
bị Nước Trời sắp đến. Chính Gioan cũng rất ý thức về cuộc phục
hưng ấy mà ông là người góp phần vào.
Trước
khi Gioan xuất hiện, phép rửa là một nghi thức mà người Do Thái
vẫn thường làm cho dân ngoại khi họ trở lại Do Thái giáo. Ai đã
theo Do Thái giáo rồi thì không lãnh nhận phép rửa nữa. Còn Gioan
thì lại làm phép rửa cho chính người đã theo Do Thái giáo. Phải
nói đó là một chuyện lạ đời đối với dân chúng. Phép rửa của ông
có ý nghĩa là: Nước Trời đã gần đến, mà người khai mạc là một
«Đấng đến sau ông, quyền thế hơn ông và ông không đáng xách dép
cho Người» (Mt 3,11b). Để đón Nước Trời cùng với Đấng ấy, con
người phải chuẩn bị bằng việc sám hối, dù đã là người Do Thái
giáo. Và hình thức biểu lộ cụ thể là lãnh nhận phép rửa. Thánh
Phaolô cho biết mục đích phép rửa của Gioan: «Ông Gioan đã làm
một phép rửa tỏ lòng sám hối, và ông bảo dân tin vào Đấng đến
sau ông, tức là Đức Giêsu» (Cv 19,4). Tóm lại, phép rửa của Gioan
nhằm giúp dân chúng sám hối hầu chuẩn bị một kỷ nguyên mới do
Đức Giêsu khai mạc và thực hiện.
Ngoài
phép rửa ông đang làm, ông còn giới thiệu cho dân Do Thái một
thứ phép rửa khác mà ông không làm được: «Đấng đến sau tôi (…)
sẽ làm phép rửa cho các anh trong Thánh Thần và lửa» (3,11c).
Vì thế, khi Đức Giêsu đến để xin ông làm phép rửa cho Ngài, thì
ông thấy yêu cầu ấy quả là nghịch lý. Ông cho rằng «Chính ông
mới cần được Ngài làm phép rửa», thứ phép rửa «trong Thánh Thần
và lửa» của Ngài, chứ đâu có chuyện ngược đời là ông lại làm phép
rửa cho Ngài. Nhưng Đức Giêsu trả lời: «Chúng ta nên làm như vậy
để giữ trọn đức công chính». Lúc ấy Gioan mới chịu làm theo ý
Ngài.
2.
Tại sao Đức Giêsu lại lãnh nhận phép rửa của Gioan?
Quả
thật, việc Đức Giêsu đòi Gioan làm phép rửa cho mình là một chuyện
nghịch lý. Nhưng Ngài có lý của Ngài. Chắc chắn Ngài chịu phép
rửa của Gioan không phải như những người Do Thái khác là để tỏ
lòng sám hối tội lỗi, vì bản thân Ngài hoàn toàn vô tội. Chính
phép rửa của Gioan là để chuẩn bị tâm hồn con người đón Ngài đến,
thì tại sao Ngài lại chịu phép rửa của Gioan? Ngài chịu phép rửa
của Gioan là vì:
–
Tuy bản thân Ngài hoàn toàn vô tội, nhưng Ngài là Đấng gánh tội
trần gian, nghĩa là Ngài chất đầy tội lỗi của nhân loại trên bản
thân mình. Vì thế, trước mặt Thiên Chúa, với tư cách đại diện
cho toàn nhân loại, Ngài phải tự liệt mình vào hàng tội nhân cần
phải sám hối. Và Ngài sám hối thay cho toàn nhân loại, tương tự
như Môsê (x. Xh 9,27; 32,31-32; Lv 8,14-15), Nêhêmi (x. Nkm 1,6-7),
Ét-ra (x. Er 10,1.6) và Đanien (x. Đn 10,2) đã từng làm.
–
Với tư cách Đấng Cứu Chuộc nhân loại, Ngài muốn hòa mình với loài
người tội lỗi để cùng họ sám hối trước mặt Thiên Chúa. Đây quả
là thái độ khiêm nhường và đầy tình yêu, một thái độ cần thiết
phải có để được tha tội, và riêng đối với Ngài, để chuộc tội cho
nhân loại trước Thiên Chúa. Thái độ này khác hẳn với thái độ của
người Pharisêu, thích tự coi mình là những người thánh thiện,
muốn được tách biệt hẳn với đa số dân chúng mà họ coi là tội lỗi.
–
Ngài muốn đánh dấu việc bắt đầu cuộc đời công khai của mình bằng
hành động sám hối thay cho nhân loại, và kết thúc cuộc đời Ngài
bằng việc chết trên thập giá để đền tội thay cho nhân loại. Cái
chết của Ngài chính là «phép rửa bằng lửa» (x. Mt 3,11) cho những
ai tin vào Ngài và sống giới răn yêu thương của Ngài. Phép rửa
này có khả năng xóa sạch tội lỗi của họ trước mặt Thiên Chúa.
Nhờ đó, toàn cuộc đời công khai của Ngài mang ý nghĩa sám hối
và đền tội thay cho nhân loại.
– Ngài muốn ủng hộ phép rửa và chủ trương phải sám hối của Gioan.
Vì muốn gia nhập Nước Trời, công việc cần thiết đầu tiên là phải
sám hối, nhìn nhận tội lỗi mình trước Thiên Chúa, quyết tâm sống
đời sống mới, mặc lấy những quan niệm mới và thay đổi cách sống
cho phù hợp với quan niệm mới ấy… Sám hối mà Gioan đòi hỏi không
chỉ là thứ sám hối xuông theo nghi thức, chỉ tỏ vẻ hối hận nhưng
sau đó không có gì thay đổi cả, mà là thứ sám hối đòi buộc phải
có «hoa quả chứng tỏ lòng sám hối» (Mt 3,8).
3.
«Chúng ta nên làm như vậy để giữ trọn đức công chính»
Khi
Đức Giêsu yêu cầu Gioan làm phép rửa cho Ngài, Gioan một mực can
ngăn, nhưng Ngài bảo: «Chúng ta nên làm như vậy để giữ trọn đức
công chính». Đức công chính đòi hỏi phải hành xử phù hợp với thực
trạng của mình. Đức Giêsu đại diện cho cả nhân loại tội lỗi, đi
sai trệnh đường lối Thiên Chúa, nên Ngài phải đại diện cho toàn
nhân loại sám hối trước mặt Thiên Chúa. Người có tội mà nhìn nhận
tội lỗi mình đồng thời sám hối và quyết tâm sửa đổi, thì người
ấy mới trở nên công chính.
Sám
hối không phải là nhìn nhận bản chất mình là tội lỗi, trái lại
phải nhận ra bản chất mình là «hình ảnh của Thiên Chúa», «được
tạo dựng giống như Thiên Chúa» (St 1,26-27), là «con cái Thiên
Chúa» (Lc 20,36; Rm 8,14.16; Gl 3,26), và mang trong mình bản
tính thần linh của Ngài (2Pr 1,4), nhưng lại sống không đúng với
bản chất cao cả ấy của mình. Chính vì thế, chúng ta làm nhục Thiên
Chúa. Tương tự như một hoàng tử, là cành vàng lá ngọc, mà lại
làm những việc đê tiện, bỉ ổi khiến vua cha phải xấu hổ vì con.
Thật vậy, nếu bản chất của ta là tội lỗi thì khi ta sống trong
tội lỗi, ta không có gì đáng trách vì ta đã sống đúng với bản
chất của mình. Tương tự như một người hạ tiện làm công việc hạ
tiện thì không có gì đáng xấu hổ. Nhưng bản chất ta là thánh thiện,
nếu ta lại chấp nhận vùi mình trong tội lỗi, thì ta thật đáng
trách. Chẳng khác gì một người có tấm thân ngọc ngà mà lại cam
lòng vùi mình vào đám phẩn hôi.
Nếu
ta chưa sống đúng với bản chất thánh thiện cao cả của mình, thì
sự công chính đòi hỏi ta phải sám hối. Sám hối là phải thay đổi
quan niệm và trở thành «con người mới» (Ep 4,24; Cl 3,10), đúng
với bản chất thánh thiện và cao cả ấy. Vì nhân loại đầy tội lỗi,
Đức Giêsu đã phải thực hiện sự sám hối ấy với tư cách đại diện
cho toàn nhân loại, để nhân loại nên công chính trước Thiên Chúa.
Phần chúng ta, chúng ta cũng phải «làm như vậy để giữ trọn đức
công chính».
CẦU
NGUYỆN
Lạy
Cha, Đức Giêsu thánh thiện và hoàn toàn vô tội, thế mà vì yêu
thương nhân loại tội lỗi, Ngài đã gánh lấy tội lỗi nhân loại,
và tự liệt mình vào hàng những người tội lỗi cần phải sám hối.
Còn con thì lại hành động ngược lại, con tuy tội lỗi nhưng lại
thích được người khác tôn vinh và đối xử như một người thánh thiện.
Con rất ngại phải nhìn nhận mà chỉ muốn chối phăng những tội lỗi
của mình. Ôi, xin cho con biết hành xử như Đức Giêsu khi xin Gioan
làm phép rửa cho mình. (JK)
Nguyễn
Chính Kết
|
|