Hãy Ra Nghênh Đón Chàng Rể

Nếu phụng niên có 34 tuần lễ cho Mùa Thường Niên, mà Chúa Nhật này là Chúa Nhật XXXII, thì chỉ còn ba tuần nữa, kể cả tuần này, là hết năm phụng vụ. Bởi thế, trước khi bước sang một tân phụng niên kể từ Chúa Nhật Thứ Nhất Mùa Vọng tới đây, Giáo Hội bắt đầu hướng con cái mình về mầu nhiệm cánh chung, một mầu nhiệm được sáng tỏ nơi việc Chúa Kitô đến lần thứ hai trong vinh quang, một biến cố được Giáo Hội ngưỡng vọng và cử hành bằng Lễ Chúa Kitô Vua vào Chúa Kitô cuối cùng của phụng niên. Đó là lý do, Chúa Nhật tuần này và tuần sau, Giáo Hội chọn hai bài Phúc Âm xứng hợp liên quan đến việc sửa soạn nghênh đón Chúa Kitô đến lần thứ hai. Đó cũng là lý do chúng ta thấy trong cả hai bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này và tuần sau Chúa Giêsu đều nói với các môn đệ của Người, chứ không nói với chung dân chúng hay thành phần lãnh đạo dân Do Thái nữa, như năm bài Phúc Âm vừa rồi. Vậy trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này và tuần sau, Chúa Giêsu muốn dạy cho riêng các môn đệ của Người, kể cả những vị chứng nhân tiên khởi bấy giờ cũng như thành phần môn đệ Kitô hữu chúng ta sau đó và hiện nay cũng như sau này, về cách thức để nghênh đón Người, tức về cách thức để có thể gặp được Người, gặp được Đấng không phải đến lần đầu, mà là đến lần cuối cùng.

Trước hết, qua bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, bài Phúc Âm về dụ ngôn 10 người trinh nữ hay 10 cô phù dâu cầm đèn đi đón chàng rể, trong đó có 5 cô khờ dại và 5 cô khôn ngoan. Trong dụ ngôn Chúa dạy, 5 cô khờ dại và 5 cô khôn ngoan vừa giống nhau lại vừa khác nhau ở đoạn đầu, giống nhau ở đoạn giữa, và khác nhau ở đoạn cuối. Họ giống nhau trong đoạn đầu ở cả 10 cô đều mang cầm đèn sáng trong tay nhưng lại khác nhau cũng trong giai đoạn này, ở chỗ 5 cô mang đèn mà không mang theo dầu còn 5 cô kia mang cả đèn lẫn dầu. Họ giống nhau trong đoạn giữa ở chỗ tất cả đều chờ đợi chàng rể và đã thiếp ngủ đi cho tới nửa đêm là lúc có tiếng gọi “Kìa chàng rể tới, hãy ra đón chàng”. Và họ khác nhau trong giai đoạn cuối cùng là những cô mang đèn lẫn dầu được vào tham dự tiệc cưới với chàng rể, còn những cô hết dầu không được tiếp nhận. Bài Phúc Âm được kết thúc bằng lời Chúa khuyên dạy: “Hãy tỉnh thức vì các con không biết được ngày giờ”. Như thế, vấn đề nghênh đón Chúa Kitô đến lần thứ hai để có thể gặp được Người và hoan hưởng với Người ở đây là việc “tỉnh thức”, hay ở tại khôn ngoan, một thứ khôn ngoan được bài đọc thứ nhất của Chúa Nhật tuần này diễn tả là: “nó sẽ đón tiếp những ai khao khát nó để tỏ mình ra cho họ… ai tỉnh thức với nó sẽ chóng được an tâm”. Tuy nhiên, theo bài Phúc Âm hôm nay thì ý nghĩa thực sự của việc “tỉnh thức” hay của sự khôn ngoan đây là gì? Được thể hiện qua những tác động nào?

Để hiểu được ý nghĩa thực sự của việc “tỉnh thức”, chúng ta hãy để ý tới ba yếu tố quan trọng liên quan đến, thứ nhất, tính cách của thành phần chủ thể được Chúa Giêsu nói đến trong bài Phúc Âm, thứ hai ý nghĩa của đèn và dầu được họ sử dụng trong việc đi đón chàng rể, và thứ ba, thời điểm họ chờ đợi chàng rể đến. Về tính cách của thành phần chủ thể được Chúa Giêsu nói đến trong bài Phúc Âm hôm nay là 10 cô trinh nữ hay 10 cô phù dâu. Vậy ý nghĩa của việc “tỉnh thức” liên quan đến tính cách của chủ thể là các cô trinh nữ chứ không phải các bà góa, hay các cô phù dâu chứ không phải các chàng phù rể, sửa soạn nghênh đón Chàng Rể Kitô đây là gì, nếu không phải là việc trang điểm đẹp đẽ để có thể xứng đáng diễm lệ vào dự tiệc cưới của chàng rể và với chàng rể. Ở đây chúng ta cũng có thể hiểu được vai trò của người Kitô hữu, sau khi lãnh nhận phép rửa, họ chẳng những được nên tinh tuyền như những người trinh nữ trong Chúa Kitô, mà còn trở nên thành phần phù dâu của Giáo Hội hiền thê Chúa Kitô nữa. Mà hiền thê Giáo Hội Chúa Kitô đã trang điểm diễm lệ để nghênh đón Chúa Kitô thế nào (x Rev 21:2), các cô trinh nữ hay phù dâu cũng phải trang điểm diễm lệ để nghênh đón Người như vậy mới là “tỉnh thức”.

Về ý nghĩa của việc cầm đèn đi đón chàng rể của 10 cô trinh nữ hay phù dâu đây liên quan như thế nào tới ý nghĩa của việc “tỉnh thức” để nghênh đón Chúa Kitô đến lần cuối cùng? Tại sao 10 cô trinh nữ hay 10 cô phù dâu này lại cầm đèn mà không cầm những thứ khác, như cầm hoa thơm hay quà tặng? Phải chăng đèn đây là đức tin, dầu đây là đức cậy và ánh sáng phát ra từ cây đèn có dầu đây là đức ái? Bởi vì, sau khi lãnh nhận phép rửa, con người chẳng những được khỏi tội tổ tông (lẫn tội mình làm nếu đã có trí khôn), tức trở nên tinh tuyền như một người trinh nữ, mà còn nhận được các thần đức tin, cậy, mến là những khả năng thần linh để giúp họ có thể tác hành như con cái Thiên Chúa nữa. Đức ái là ánh sáng chỉ có thể chiếu tỏa từ cây đèn đức tin mà thôi, nhưng cây đèn đức tin lại không thể chiếu tỏa ánh sáng đức ái nếu thiếu dầu đức cậy. Đó là lý do khi gặp khốn khó, nhiều khi cây đèn đức tin nơi Kitô hữu đã bị tắt lịm đức mến, vì không đủ nhẫn nại đợi chờ, không đủ cậy trông hy vọng, nhất là khi gặp phải những gương mù gương xấu vào lúc cuối thời, như Chúa Giêsu đã nói: “Vì sự dữ tràn lan mà lòng mến nơi nhiều người sẽ trở nên nguội lạnh” (Mt 24:12). Điển hình là trường hợp cả 10 cô trinh nữ hay 10 cô phù dâu trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, chờ đợi chàng rể mãi, đến nỗi tất cả đều mệt mã thiếp ngủ. Thế nhưng, nếu còn dầu đức cậy thì cây đèn đức tin vẫn có thể bùng lên đức ái khi nghe thấy tiếng loan báo Chúa Kitô đến. Họ giống như thành phần được Thánh Tông Đồ Phaolô nói đến trong bài đọc thứ hai Chúa Nhật tuần này, thành phần “đã yên giấc tin tưởng vào Chúa Giêsu”.

Vậy, “tỉnh thức” liên quan đến đèn và dầu đây chính là lòng khao khát và mong đợi Chúa Kitô nơi mỗi Kitô hữu, một niềm hy vọng phát xuất từ đáy lòng của họ, chứ không phải một niềm hy vọng vay mượn của ai khác hay mua được của hàng quán như trường hợp của các cô khờ dại trong bài Phúc Âm. Đó là lý do cộng đoàn dân Chúa đã cùng nhau xướng lên trong bài đáp ca Chúa Nhật tuần này là: “Linh hồn tôi khao khát Chúa, Ôi Chúa, Chúa Trời của con”.

Về ý nghĩa của việc “tỉnh thức” đối với thời điểm chàng rể Kitô đến. Chúng ta để ý là, theo bài Phúc Âm hôm nay, Chúa Kitô đến không vào lúc người ta mong đợi, mà vào ngay lúc mọi người đã ngủ say, tức vào lúc “nửa đêm”. Vậy lúc “nửa đêm” đây có thể hiểu là thời điểm tâm lý, thời điểm chung loài người và riêng Kitô hữu đang ngủ mê. Nếu môn đệ Chúa Kitô phải “là ánh sáng thế gian” (Mt 5:14), để soi sáng cho cả gia đình nhân loại, mà lại ngủ mê với ngọn đèn đức tin tắt lịm, thì thế gian lúc chàng rể Giêsu đến sẽ tối tăm mù mịt là chừng nào. Thế nhưng, thực tế cho thấy, vào lần đến thứ nhất, nếu “Lời đã hóa thành nhục thể” (Jn 1:14), như “ánh sáng thật chiếu soi mọi người đã đến trong thế gian” (Jn 1:9), mà thế gian vẫn không nhận biết Người, không chấp nhận Người (x Jn 1:10,11), thì con người có thể nhận biết Người hay chăng khi Người đến lần thứ hai, nhất là ở vào thời điểm đầy những tiên tri giả và kitô giả xuất hiện như nấm lừa đảo được nhiều người (x Mt 24:5,11,24)? Phải chăng, chỉ khi nào nghe tiếng hô: “Kìa chàng rể tới, hãy ra nghênh đón người”, bấy giờ môn đệ mới biết thật đâu là Đấng mình đợi trông. Vậy, “tỉnh thức” liên quan tới thời điểm Chúa Kitô đến lần thứ hai đây chính là việc đáp ứng kịp thời dấu chỉ thời đại. Vẫn biết thành phần trinh nữ hay phù dâu khờ dại cũng có thể nghe được tiếng hô kêu gọi này, song bấy giờ họ không còn đủ khả năng để đáp ứng những gì họ cần phải có trong việc quan trọng nhất cuộc đời họ là việc sẵn sàng và kịp thời nghênh đón Chúa Kitô nữa.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL