|
NGHÈO KHÓ PHÚC ÂM
Phụng
vụ Lời Chúa hôm nay nhắc đến hai người đàn bà nghèo. Nhưng đó
lại là những người nghèo “nhất” thế giới.
Bởi vì cả hai nhờ cái nghèo ấy mà được lưu danh muôn thuở,
và cũng giống như Mađalêna, Tin Mừng được rao giảng đến đâu,
thì
hai bà cũng được biết đến ở nơi đó.
Hai
người nghèo được Tin Mừng nhắc đến đó là góa phụ mà Êlia người
của Thiên Chúa gặp
trên đường đi Sarephta
thuộc Sidon. Và người thứ hai cũng là một góa phu, bà được
chính Chúa Giêsu gặp bên hòm tiền dâng cúng ở Giêrusalem. Người
trước
được lời hứa của tiên tri là “hũ bột sẽ không cạn và bình dầu
sẽ không vơi cho đến ngày Chúa cho mưa xuống trên mặt đất”
(1 Các Vua 17:16). Còn người thứ hai thì được Chúa Giêsu khen:
“Thầy
nói thật với các con: Trong những người đã bỏ tiền vào hòm,
bà góa nghèo này đã bỏ nhiều hơn hết” (Mc 12:43).
Điểm
trùng hợp giữa hai người đàn bà này, đó là cả hai đều cùng nghèo.
Và tuy
nghèo nhưng lại có tấm lòng
rộng rãi với Thiên Chúa, với tha nhân. Nhất là cả hai đều bằng
lòng chấp nhận và sống bằng an với cái nghèo của mình. Góa
phụ thứ nhất nghèo đến nỗi trong nhà chỉ còn thực phẩm cho một
bữa
ăn cuối. Bà nói với Êlia khi ông xin bà một bữa ăn: “Tôi không
có sẵn bánh, tôi chỉ còn một nắm bột trong hũ và một ít dầu
trong bình. Này đây tôi lượm vài que củi về nấu cho tôi và con
trai
tôi ăn, rồi chết thôi” (1 Các Vua 17:12). Còn góa phụ thứ hai
thì như lời Chúa Giêsu: “Bà này đang túng thiếu, đã bỏ tất
cả những gì mình có để nuôi sống” (Mc 12:44), mà tất cả những
gì
bà có là “hai đồng tiền là một phần tư xu” (Mc 12:42).
Đọc
kỹ 2 trích đoạn Thánh Kinh trên, chúng ta còn thấy rõ một điểm
trùng
hợp nơi hai bà, là tuy nghèo nhưng
không ai than trách và để lộ những thái độ sống thường dính
liền với nghèo, đó là: nghèo khổ, nghèo khó, và nghèo hèn.
Kinh
nghiệm chung cho thấy nghèo thường đem lại cho con người khổ
sở và cùng cực về phương diện tài chính.
Do cái khó khăn về tài chánh, thường cũng xui khiến lòng dạ
con người làm những điều phi pháp, vô đạo để khiến cho con người
đã nghèo về tiền của, nghèo về danh vọng, nghèo về kiến thức,
lại nghèo luôn cả đức tính và đạo đức.
Việt
Nam ta có câu: “Cái khó nó bó cái khôn” Và: “Bần cùng sinh đạo
tặc”. Có nghĩa
là nghèo có thể là con
đường dẫn tới tội ác như cướp của, giết người. Nghèo cũng đã
tạo nên một tầng lớp xã hội mang tính hư đốn, mất hết phẩm
giá, và đạo đức, và điều này có thể được nhìn thấy khắp nơi.
Những
tệ đoan xã hội như trộm cướp, giết người, lường gạt, gian dối,
đĩ điếm, mánh mung, sa đọa. Tất cả đều do con người đã không
chấp nhận, không vươn lên, và không bằng an được với cái nghèo
của mình. Nhưng không chỉ những người nghèo tiền của vật chất,
những người nghèo tấm lòng, nghèo đức độ, những kẻ nhờ mánh
mung, nhờ lạm dụng quyền thế mà làm giầu trên xương máu của đồng
loại
thường cũng có cùng một kết quả như nhau.
Nhưng
trong trường hợp của hai bà, không những không để cái nghèo khống
chế và dìm
sâu xuống vũng bùn của tham
lam, ham muốn, ghen ghét, giận hờn, co cụm, và đánh mất niềm
tin, hai bà đã chứng tỏ ngay trong cái nghèo của mình một tâm
hồn cao thượng, một sự mở lòng mình ra đối với những người
còn khó khăn, nghèo túng hơn mình. Góa phụ trong thời tiên tri
Êlia
đã sẵn sàng nhường phần ăn của mình và con mình cho tiên tri,
vì lúc ấy ông cũng đang trong tình trạng đói khát. Còn góa
phụ trong Tin Mừng Thánh Marcô, bà đã dành phần sống còn của
mình
cho việc dâng cúng. Và cả hai hành động ấy đều phát xuất từ
một lòng yêu mến thẳm sâu, tin tưởng vô bờ bến nơi quan phòng
của
Thiên Chúa. Đức tin và đức ái của hai bà đã nẩy sinh hành động
anh hùng, và đã cho hai bà biết mình phải hành xử như thế nào
trước những túng thiếu của kẻ khác.
Thiên
Chúa không bao giờ thua lòng rộng rãi của con người. Lòng mến
dành cho Thiên Chúa và đức ái thực hành
đối với tha nhân của hai bà đã đem lại phần thưởng ngay cho chính
hai bà. Thúng bột và bình dầu của bà góa trong thời tiên tri
Êlia tuy không đầy hơn, dư hơn nhưng rất lạ lùng là nó không
vơi và cũng không cạn. Nó vẫn cứ thế mãi cho đến khi cơn hạn
hán của vùng ấy qua đi. Còn trong Tin Mừng của Thánh Marcô đã
không thấy đề cập đến cái chết của bà góa sau khi bà đã dâng
cúng đến đồng bạc cuối cùng của bà. Đây là những cái nghèo của
Phúc Âm, và đây là lối sống nghèo của Tin Mừng. Sống nghèo nhưng
không chết vì nghèo. Sống nghèo nhưng tâm hồn thanh thản, bình
an và hạnh phúc hơn gấp trăm những người sống cậy dựa vào tiền
của vật chất. Vì thúng bột và thùng dầu tâm linh của họ không
bao giờ vơi và cạn. Thúng bột và thùng dầu vật chất chắc chắc
sẽ vơi và sẽ cạn. Và cũng ở đây chúng ta thấy nổi bật cái mâu
thuẫn giữa vật chất và tinh thần. Giữa lối sống Tin Mừng và lối
sống theo tự nhiên, giữa cái nghèo Phúc Âm và cái nghèo tiền của vật chất.
Vậy
phần tôi thì sao? Tôi đã hiểu, đã thâm tín, và đã sống với tinh
thần nghèo của Phúc Âm như thế nào?
Một cách thực tế đi vào đời sống thường ngày tôi có bằng lòng,
có cảm ơn Thiên Chúa về những gì mình đang có không?
Tôi
có hài lòng hoặc ngược lại luôn than trách số phận, than trách
Thiên
Chúa về cái nghèo của mình không?
Tôi
có nhìn của cải và sự giầu sang của người khác bằng cặp mắt ghen
tương và hờn giận
không?
Và
nhất là tôi có để cho cái nghèo khống chế đời mình, hay tôi đã
tự mình điều khiển được cái nghèo của mình?
Thật
là lạ lùng, trong 8 điều được coi là phúc đức, là những cái đem
lại vui mừng
và bình an cho con người,
thì nghèo được xếp hàng thứ nhất: “Phúc cho những ai có tinh
thần nghèo” (Mt 5:3). Tinh thần nghèo được chúc phúc, và những
ai có tinh thần nghèo là những người được chúc phúc. Như vậy,
nếu Thánh Kinh ca tụng và ghi lại hành động và đời sống nghèo
của hai góa phụ ấy, vì họ là những người nghèo nhưng có tinh
thần nghèo. Họ tuy nghèo nhưng lòng đầy Thiên Chúa và đức ái
của họ tràn dư có khả năng giúp đỡ những người còn nghèo hơn
chính họ. Nghèo mà không tham lam. Nghèo mà không hà tiện.
Nghèo mà không ghen tỵ. Nghèo mà không mánh mung, cướp dật của
người
khác. Nghèo mà không phàn nàn, bất mãn về mình nghèo. Nghèo
mà không để mất sự bình an của tâm hồn. Bởi vì họ là những người
nghèo của Phúc Âm.
T.s.
Trần Quang Huy Khanh
|
|