ĐẤNG VÔ NHIỄM NGUYÊN TỘI

Câu truyện

Tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội có một lịch sử lâu dài và gây nhiều tranh luận. Theo đó, kể từ giây phút được tượng thai trong lòng thân mẫu, Đức Maria không bị vương mắc nguyên tội.

Trên nền tảng Thánh Kinh, tín điều Vô Nhiễm Nguyên Tội trước tiên dựa vào việc nhìn nhận Đức Maria là Evàø Mới. Thư gửi giáo đoàn Rôma và thư thứ nhất gửi giáo đoàn Côrintô đều mô tả Chúa Kitô là Ađam Mới; Ađam đã cần Evà trợ giúp, thì Ađam Mới cũng cần Evà Mới trợ giúp, và vai trò ấy đã được Đức Maria đảm nhiệm. Chúng ta biết trình thuật Sáng Thế Ký 3:15 - nói về một người nữ có miêu duệ sẽ đạp dập đầu rắn - là lời tiên báo về việc Evà Mới sẽ ra đời. Trong Phúc Âm thánh Gioan, tại tiệc cưới Cana và dưới chân thập giá, Chúa Giêsu đã gọi Đức Maria là “Bà” được coi là lời xác nhận vai trò Evà Mới, tức là Người Mẹ của Mọi Người, của Đức Maria. Vì Evà đã được tạo dựng tinh tuyền, không vướng mắc tội lỗi, nên điều hợp lý là Đức Maria, Evà Mới, cũng được đầu thai Vô Nhiễm Nguyên Tội.

Thứ hai, tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội được suy diễn từ việc Thánh Kinh công nhận Đức Maria là Đấng “Đầy Ơn Phúc.” Trong Phúc Âm thánh Luca, sứ thần Gabriel đã chào kính người thôn nữ Nazareth: “Kính chào, Đầy Ơn Phúc!” (1:28) – sát nghĩa là người “sung mãn ơn thánh” hoặc “được sủng ái.” Thiên Chúa đã hết lòng sủng ái, ban ơn gìn giữ Đức Maria khỏi mọi tội riêng suốt đời và làm cho Mẹ trở nên người duy nhất Toàn Thánh. Nhiều giáo phụ như Justin, Irenaeus, Ambrose, Augustine, Tertullian, Origen đã trình bày chủ đề này và ca ngợi sự tinh tuyền của Đức Maria.

Chính thánh Thomas Aquinas (1225-1274) đã giải thích một cách có phương pháp về việc Đức Maria là Đấng Toàn Thánh. Có thể nói: đối với những người được tuyển chọn đảm nhận một nhiệm vụ đặc biệt, Thiên Chúa sẽ chuẩn bị cho họ có đầy đủ khả năng để thực hiện nhiệm vụ ấy; vì Thiên Chúa đã tuyển chọn Đức Maria 0làm Mẹ Chúa Giêsu, nên nhất định Người cũng làm cho Mẹ xứng đáng với nhiệm vụ ấy. Không ai phạm tội mà lại xứng đáng làm Mẹ Thiên Chúa; vì thế, Thiên Chúa đã gìn giữ Đức Maria khỏi mọi tội riêng.

Tuy nhiên, thánh Thomas đã không đi đến cùng để minh chứng Đức Maria được đầu thai Vô Nhiễm Nguyên Tội. Cùng với thánh Bernard, thánh Bonaventura và nhiều vị khác, thánh Thomas tin rằng mọi cuộc thụ thai tự nhiên, kể cả trường hợp của Đức Maria, đều truyền thụ tội nguyên tổ. Sau cùng, chân phước Johannes Duns Scotus (c. 1265-1308) đã minh giải vấn nạn này mà vẫn bảo toàn được sự hoàn hảo của ơn cứu độ do Chúa Kitô thực hiện: Đức Maria đã được Con Mẹ cứu chuộc cách tuyệt hảo nhất, khi Người gìn giữ Mẹ khỏi mọi tội lỗi, kể cả tội nguyên tổ, ngay từ giây phút được tượng thai.

Kể từ thời chân phước Duns Scotus, niềm tin Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội đã được chính thức công nhận. Năm 1439, công đồng Basle đã xác nhận tín điều này, và năm 1476, Đức Sixtus IV đã chuẩn nhận lễ kính Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội ngày 8 tháng Mười Hai, như vẫn được mừng trong nhiều thế kỷ trước đó. Năm 1708, Đức Clement XI qui định thành lễ buộc. Sau cùng, năm 1854, chân phước Pius IX giáo hoàng đã ban hành bửu sắc Ineffabilis Deus tuyên bố rằng, Chúng tôi tuyên xưng, công bố, và định tín giáo lý xác nhận Đức Trinh Nữ Maria - ngay từ giây phút đầu tiên được đầu thai, nhờ một ơn thánh cá biệt và đặc ân của Thiên Chúa toàn năng, dựa trên những công nghiệp của Chúa Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ của nhân loại – đã được gìn giữ khỏi mọi tơ vương của tội nguyên tổ là một giáo lý đã được Thiên Chúa mặc khải, và vì thế, phải được mọi tín hữu tin nhận vững vàng và bền vững.

Điểm đáng chú ý là tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội là giáo huấn giáo hoàng đầu tiên đã được công bố một cách vô ngộ, mặc dù giáo lý về đặc ân vô ngộ của quyền giáo hoàng mãi đến năm 1870 mới được chính thức tuyên nhận.

Vào năm 1858, tức là chỉ vài năm sau sự kiện định tín của Đức Pius IX, Đức Trinh Nữ Maria đã hiện đến với Bernadette Soubirous tại Lộ đức. Và khi thánh nữ muốn biết thánh danh Mẹ, Mẹ Maria đã xưng mình, “Ta là Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội.”

Hiện nay, cụm từ Vô Nhiễm Nguyên Tội dường như chú trọng đến chiều hướng tiêu cực, tức là tình trạng không có tội lỗi và được giữ gìn khỏi mọi tơ vương nguyên tội. Vì nhiều người đã nhìn thấy chiều hướng có thể gây hại ấy, nên Giáo Hội đã bắt đầu trình bày tín điều này bằng những từ ngữ tích cực, nhìn nhận Đức Maria suốt đời đã được gìn giữ trong tương giao thân hữu với Thiên Chúa. Như thế, Đức Maria luôn luôn là người đón nhận ơn thánh tuyệt vời của Thiên Chúa, hoặc như lời chân phước Duns Scotus – nhờ công trình cứu độ hoàn hảo của Chúa Kitô, Đức Maria đã được đầy ơn thánh ngay từ giây phút đầu thai. Những tuyên bố tích cực này rất lợi ích vì xác nhận được cả đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội của Đức Maria lẫn địa vị tối thượng của Chúa Kitô trong tư cách là Đấng Cứu Độ, và qua đó, hướng dẫn các tín hữu nhờ Đức Maria mà đến cùng Chúa Kitô.

LỜI KINH TRUYỀN THỐNG

Lạy Mẹ Maria, Mẹ Thiên Chúa Vô Nhiễm Nguyên Tội, rất tinh tuyền thánh thiện, hợp cùng toàn thể các thánh trên trời và các người lành dưới thế, với lòng sốt mến thành tâm, con xin hiến dâng trái tim con cho Mẹ. Con nài xin Mẹ đón nhận lòng tôn kính, tình yêu và niềm tin của con. Ôi Nơi Nương Ẩn của Tội Nhân, trong thảm trạng hiện tại của mình, con nài xin Mẹ hãy dùng hết khả năng ảnh hưởng của Mẹ trên thiên đàng mà mưu ích cho con.

Xin Mẹ dâng lời thỉnh nguyện tha thiết của con lên Thiên Chúa và xin cho con [kể ra]. Ôi Mẹ Thiên Chúa Vô Nhiễm Nguyên Tội Rất Thánh, xin chăm sóc và yêu thương con, bây giờ và mãi mãi. Amen.

LỜI KINH MỚI

Lạy Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội, con ca ngợi Mẹ vì Thiên Chúa đã qua Mẹ mà thực hiện bao điều kỳ diệu.

Lạy Evà Mới, con ca ngợi Mẹ vì Thiên Chúa đã làm cho Mẹ trở nên một khởi đầu mới cho nhân loại.

Lạy Đấng Toàn Thánh, con ca ngợi Mẹ vì Thiên Chúa đã ban cho Mẹ nên thánh thiện cao vời đến độ xứng đáng trở nên Mẹ Đấng Cứu Độ của chúng con.

Lạy Đấng Đầy Ơn Phúc, con ca ngợi Mẹ vì Thiên Chúa đã ban cho Mẹ sung mãn ơn thánh để sự sung mãn ấy dư tràn cho những nhu cầu của chúng con.

Lạy Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội, con ca ngợi và cám tạ Mẹ vì qua Mẹ, Thiên Chúa đã thực hiện những điều kỳ diệu cho chúng con. Amen.